De Europese Unie heeft recentelijk de wettelijke voorschriften voor de etikettering van wijnproducten aangescherpt met de verplichte vermelding van voedingswaarden en ingrediënten. Deze nieuwe regelgeving is van toepassing op alle wijnen die geproduceerd of geëtiketteerd worden vanaf 8 december. De voorgeschreven informatie kan zowel op het etiket zelf als via een QR-code worden verstrekt.
Redenen voor aanscherping
Het initiatief om deze regelgeving aan te scherpen werd gestart in 2017. Eerder gold er een uitzondering in de Europese wetgeving van 2011 voor alcoholhoudende dranken met meer dan 1,2% alcohol, waarbij voedingswaarden en ingrediënten niet vermeld hoefden te worden. Het Europees Parlement wilde deze uitzondering rechtzetten, met transparantie als belangrijkste drijfveer. Volgens het Parlement hebben consumenten het recht om te weten welke ingrediënten aanwezig zijn in de alcoholische dranken die ze consumeren. Daarnaast benadrukt men het belang van het verstrekken van voedingsinformatie, zoals energie-inhoud, om consumenten in staat te stellen hun voedingspatroon beter te volgen en een gezonde levensstijl te bevorderen.
Zelfregulering en implementatie
De Europese Commissie had eerder de wijnsector verzocht om zelfregulering toe te passen. Echter, na het verzoek van de sector zelf, is besloten om deze regels in wetgeving om te zetten. Dit maakt naleving mogelijk via officiële instanties zoals de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA). De implementatie van deze wetgeving is in handen van de Vereniging Nederlandse Wijn Producenten (VNWP), in samenwerking met de Koninklijke Vereniging Nederlandse Wijnhandelaren (KVNW) en SpiritsNL.
Perspectief van wijnproducenten
Wijnproducenten benaderen deze verandering pragmatisch: het is een wettelijke verplichting, dus het moet gebeuren. De focus ligt vooral op het organiseren van de implementatie. De VNWP heeft informatiesessies georganiseerd om de belangrijkste vragen en uitdagingen aan te pakken, zoals welke waarden op het etiket moeten staan, hoe de benodigde informatie verkregen kan worden, welke ingrediënten verplicht zijn om te vermelden, en hoe de resultaten van wijnanalyses vertaald kunnen worden naar voedingswaarden.
Bestaande etiketteringsvoorschriften
Voor deze wijziging waren wijnproducenten al verplicht om informatie zoals alcoholgehalte, allergenen, inhoud, naam van de bottelaar, producent, importeur of verkoper, land van herkomst en lotnummer op het etiket te vermelden. Voor kwaliteitswijnen moest ook de aanduiding van beschermde oorsprongsbenaming (BOB) of beschermde geografische aanduiding (BGA), met het gebied van herkomst op het etiket staan.
Toekomstige etiketteringseisen
Na de recente wijzigingen moeten voedingswaarden en een lijst van ingrediënten worden toegevoegd aan de etikettering. In het geval van de-alcoholisatie behandeling met een effectief alcoholvolumegehalte van minder dan 10 procent, moet ook de datum van minimale houdbaarheid worden vermeld.
In de praktijk
In de praktijk zullen de meeste wijnproducenten pas volgend jaar beginnen met het aanbrengen van de nieuwe labels, afhankelijk van het moment dat de wijn gereed is. De criteria voor verschillende soorten wijn variëren, zoals het minimale alcoholgehalte voor stille wijn en de vereisten voor parelwijn en mousserende wijn.
QR-code en digitalisering
Informatie over intoleranties, allergenen en energiewaarden moet fysiek op het etiket staan, terwijl ingrediënten en voedingswaarde informatie via een QR-code of weblink kunnen worden verstrekt. Het gebruik van QR-codes die verwijzen naar marketing- of verkoopinformatie is niet toegestaan. Wijnproducenten benadrukken het belang van een nauwkeurige wijnadministratie en hebben digitale tools ontwikkeld om dit proces efficiënter te maken. Het gebruik van digitale labeltools, zoals het U-label, wordt ondersteund door de Comité Européen des Entreprises Vins (CEEV) in samenwerking met de EU.