Volgens de Voedselconsumptiepeiling 2019-2021 (VCP) van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) daalde de totale suikerinname in Nederland met 10,2 procent. Dit kwam grotendeels door de daling van het suikergehalte in niet-alcoholische dranken. Het aandeel suiker uit koek, snoep en zuivel bleef nagenoeg gelijk. Dit onderzoek roept nog meer vragen op over de verhoging van de belasting op juist - en uitsluitend - de non-alcoholische dranken, vindt de Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters en Sappen (FWS).
“De door het RIVM gepubliceerde cijfers laten zien dat de inspanningen van de frisse dranken-sector om Nederlanders bewuster en gezonder te laten consumeren het gewenste resultaat hebben. Uit de nu gepubliceerde cijfers blijkt dat niet-alcoholische dranken in de periode 2019-2021 verantwoordelijk waren voor 15% van de suikerinname in ons land. In de periode 2012-2016 was dit nog 25%”, zegt Taco Juriaanse, directeur van de Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters en Sappen (FWS). “De bijdrage van niet-alcoholische dranken aan de suikerinname is in deze periode dus met 31% gedaald. Dit is in lijn met ons commitment aan het Nationaal Preventieakkoord dat wij in 2018 als sector hebben ondertekend.” Ter vergelijking: suiker- en snoepgoed, koek en gebak dragen samen voor 25,8% bij aan de suikerinname, een cijfer dat de afgelopen jaren slechts enkele procenten is gedaald.
Stijging verbruiksbelasting
Het RIVM publiceert de resultaten van de Voedselconsumptiepeiling op een opvallend moment. Juriaanse: “Op 1 januari 2024 gaat de verbruiksbelasting op non-alcoholische dranken met 196% omhoog. Staatsecretaris Van Rij blijft erbij dat hij deze belastingverhoging invoert om een gezonde levensstijl te stimuleren, maar de nu gepubliceerde cijfers bevestigen wat wij al langer zeggen: deze maatregel schiet tekort, is ondoordacht en ineffectief. Zo blijven suiker- en snoepgoed, koek en gebak buiten schot, terwijl deze categorie voor meer dan een kwart bijdraagt aan suikerinname. Nog eens een vijfde van de suikers krijgen mensen binnen via zuivel. En juist die twee groepen producten boeken volgens de door het RIVM gepubliceerde cijfers weinig vooruitgang als het gaat om het verkleinen van hun aandeel in de suikerinname van de Nederlandse consument.”
Verzet tegen belasting
Juriaanse en FWS zijn niet de enigen die ageren tegen de manier waarop deze taks nu is uitgewerkt. Zo is er veel verzet vanuit de ambachtelijke fruittelers, producenten van plantaardige zuiveldranken en van verschillende maatschappelijke organisaties. “Natuurlijk zijn dat dat partijen met een bepaald belang”, zo erkent Juriaanse, “Net als wij dat als branchevereniging hebben. Maar zowel de Tweede als de Eerste Kamer hebben zich recent in meerderheid verzet tegen de maatregel in deze vorm. En dan komt het RIVM nu met deze cijfers! In onze optiek kan de Staatssecretaris niet anders doen dan haast maken met de invoering van een brede suikertaks, waarbij naar alle producten met veel suiker worden belast. Dat gaat dan om frisdranken, maar ook om koek, snoep, chocolade en zuiveldranken. Dan zorg je over de hele breedte voor het terugdringen van overmatige suikerinname en hoef je geen excessieve tarieven op één productgroep te hanteren.”
Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters, Sappen (FWS)
De Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters, Sappen (FWS) is de brancheorganisatie voor de frisdranken-, water-, sappen- en siropensector. Bij FWS zijn in Nederland gevestigde producenten van frisdranken, waters, sappen en siropen aangesloten. Dit geldt ook voor de meeste buitenlandse fabrikanten met verkoopkantoren in Nederland.
Voedselconsumptiepeiling
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verzamelt in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport sinds 1987 periodiek gegevens over de voedselconsumptie en de voedingstoestand van de Nederlandse bevolking in het algemeen en van afzonderlijke bevolkingsgroepen in het bijzonder. Dit onderzoek is de Voedselconsumptiepeiling (VCP).